• 首页
  • 刑赏忠厚之至论_拼音版
刑赏忠厚之至论_拼音版
原文《刑赏忠厚之至论
朝代:宋代 | 作者:苏轼 | 类型:写人

尧、舜、禹、汤、文、武、成、康之际,何其爱民之深,忧民之切,而待天下以君子长者之道也。

有一善,从而赏之,又从而咏歌嗟叹之,所以乐其始而勉其终。

有一不善,从而罚之,又从而哀矜惩创之,所以弃其旧而开其新。

故其吁俞之声,欢忻惨戚,见于虞、夏、商、周之书。

成、康既没,穆王立,而周道始衰,然犹命其臣吕侯,而告之以祥刑。

其言忧而不伤,威而不怒,慈爱而能断,恻然有哀怜无辜之心,故孔子犹有取焉。

《传》曰:“赏疑从与,所以广恩也;罚疑从去,所以慎刑也。

当尧之时,皋陶为士。

将杀人,皋陶曰“杀之”三,尧曰“宥之”三。

故天下畏皋陶执法之坚,而乐尧用刑之宽。

四岳曰“鲧可用”,尧曰“不可,鲧方命圮族”,既而曰“试之”。

何尧之不听皋陶之杀人,而从四岳之用鲧也?然则圣人之意,盖亦可见矣。

《书》曰:“罪疑惟轻,功疑惟重。

与其杀不辜,宁失不经。

”呜呼,尽之矣。

可以赏,可以无赏,赏之过乎仁;可以罚,可以无罚,罚之过乎义。

过乎仁,不失为君子;过乎义,则流而入于忍人。

故仁可过也,义不可过也。

古者赏不以爵禄,刑不以刀锯。

赏之以爵禄,是赏之道行于爵禄之所加,而不行于爵禄之所不加也。

刑之以刀锯,是刑之威施于刀锯之所及,而不施于刀锯之所不及也。

先王知天下之善不胜赏,而爵禄不足以劝也;知天下之恶不胜刑,而刀锯不足以裁也。

是故疑则举而归之于仁,以君子长者之道待天下,使天下相率而归于君子长者之道。

故曰:忠厚之至也。

《诗》曰:“君子如祉,乱庶遄已。

君子如怒,乱庶遄沮。

”夫君子之已乱,岂有异术哉?时其喜怒,而无失乎仁而已矣。

《春秋》之义,立法贵严,而责人贵宽。

因其褒贬之义,以制赏罚,亦忠厚之至也。

  • xíng
    shǎng
    zhōng
    hòu
    zhī
    zhì
    lùn
  • [
    [
    sòng
    dài
    ]
    ]
    shì
  • yáo
    shùn
    tāng
    wén
    chéng
    kāng
    zhī
    ,
    ,
    ài
    mín
    zhī
    shēn
    ,
    ,
    yōu
    mín
    zhī
    qiē
    ,
    ,
    ér
    dài
    tiān
    xià
    jun1
    zhǎng
    zhě
    zhī
    dào
  • yǒu
    shàn
    ,
    ,
    cóng
    ér
    shǎng
    zhī
    ,
    ,
    yòu
    cóng
    ér
    yǒng
    jiē
    tàn
    zhī
    ,
    ,
    suǒ
    shǐ
    ér
    miǎn
    zhōng
  • yǒu
    shàn
    ,
    ,
    cóng
    ér
    zhī
    ,
    ,
    yòu
    cóng
    ér
    āi
    jīn
    chéng
    chuàng
    zhī
    ,
    ,
    suǒ
    jiù
    ér
    kāi
    xīn
  • zhī
    shēng
    ,
    ,
    huān
    xīn
    cǎn
    ,
    ,
    jiàn
    xià
    shāng
    zhōu
    zhī
    shū
  • chéng
    kāng
    méi
    ,
    ,
    wáng
    ,
    ,
    ér
    zhōu
    dào
    shǐ
    shuāi
    ,
    ,
    rán
    yóu
    mìng
    chén
    hóu
    ,
    ,
    ér
    gào
    zhī
    xiáng
    xíng
  • yán
    yōu
    ér
    shāng
    ,
    ,
    wēi
    ér
    ,
    ,
    ài
    ér
    néng
    duàn
    ,
    ,
    rán
    yǒu
    āi
    lián
    zhī
    xīn
    ,
    ,
    kǒng
    yóu
    yǒu
    yān
  • chuán
    yuē
    :
    :
    shǎng
    cóng
    ,
    ,
    suǒ
    guǎng
    广
    ēn
    ;
    ;
    cóng
    ,
    ,
    suǒ
    shèn
    xíng
  • dāng
    yáo
    zhī
    shí
    ,
    ,
    gāo
    táo
    wéi
    shì
  • jiāng
    shā
    rén
    ,
    ,
    gāo
    táo
    yuē
    shā
    zhī
    sān
    ,
    ,
    yáo
    yuē
    yòu
    zhī
    sān
  • tiān
    xià
    wèi
    gāo
    táo
    zhí
    zhī
    jiān
    ,
    ,
    ér
    yáo
    yòng
    xíng
    zhī
    kuān
  • yuè
    yuē
    gǔn
    yòng
    ,
    ,
    yáo
    yuē
    ,
    ,
    gǔn
    fāng
    mìng
    ,
    ,
    ér
    yuē
    shì
    zhī
  • yáo
    zhī
    tīng
    gāo
    táo
    zhī
    shā
    rén
    ,
    ,
    ér
    cóng
    yuè
    zhī
    yòng
    gǔn
    ?
    ?
    rán
    shèng
    rén
    zhī
    ,
    ,
    gài
    jiàn
  • shū
    yuē
    :
    :
    zuì
    wéi
    qīng
    ,
    ,
    gōng
    wéi
    zhòng
  • shā
    ,
    ,
    níng
    shī
    jīng
  • ,
    ,
    jìn
    zhī
  • shǎng
    ,
    ,
    shǎng
    ,
    ,
    shǎng
    zhī
    guò
    rén
    ;
    ;
    ,
    ,
    ,
    ,
    zhī
    guò
  • guò
    rén
    ,
    ,
    shī
    wéi
    jun1
    ;
    ;
    guò
    ,
    ,
    liú
    ér
    rěn
    rén
  • rén
    guò
    ,
    ,
    guò
  • zhě
    shǎng
    jué
    ,
    ,
    xíng
    dāo
  • shǎng
    zhī
    jué
    ,
    ,
    shì
    shǎng
    zhī
    dào
    háng
    jué
    zhī
    suǒ
    jiā
    ,
    ,
    ér
    háng
    jué
    zhī
    suǒ
    jiā
  • xíng
    zhī
    dāo
    ,
    ,
    shì
    xíng
    zhī
    wēi
    shī
    dāo
    zhī
    suǒ
    ,
    ,
    ér
    shī
    dāo
    zhī
    suǒ
  • xiān
    wáng
    zhī
    tiān
    xià
    zhī
    shàn
    shèng
    shǎng
    ,
    ,
    ér
    jué
    quàn
    ;
    ;
    zhī
    tiān
    xià
    zhī
    è
    shèng
    xíng
    ,
    ,
    ér
    dāo
    cái
  • shì
    ér
    guī
    zhī
    rén
    ,
    ,
    jun1
    zhǎng
    zhě
    zhī
    dào
    dài
    tiān
    xià
    ,
    ,
    shǐ
    使
    tiān
    xià
    xiàng
    ér
    guī
    jun1
    zhǎng
    zhě
    zhī
    dào
  • yuē
    :
    :
    zhōng
    hòu
    zhī
    zhì
  • shī
    yuē
    :
    :
    jun1
    zhǐ
    ,
    ,
    luàn
    shù
    chuán
  • jun1
    ,
    ,
    luàn
    shù
    chuán
  • jun1
    zhī
    luàn
    ,
    ,
    yǒu
    shù
    zāi
    ?
    ?
    shí
    ,
    ,
    ér
    shī
    rén
    ér
  • chūn
    qiū
    zhī
    ,
    ,
    guì
    yán
    ,
    ,
    ér
    rén
    guì
    kuān
  • yīn
    bāo
    biǎn
    zhī
    ,
    ,
    zhì
    shǎng
    ,
    ,
    zhōng
    hòu
    zhī
    zhì